fbpx
Het Reptielenbrein: Vriend of vijand?
Zo werkt het reptielenbrein

Je besluit op dieet te gaan. Vol overtuiging maak je de beslissing dat er 10kg af gaat in de komende 3 maanden. Diezelfde week kom je op een verjaardag waar chips en alcohol geserveerd worden, en plotseling zijn die 10kg niet meer zo belangrijk. Gezellig doen is op dat moment belangrijker. Hoe komt dat toch? Wat zit er in de weg? Je wil je lijf of je leven veranderen maar het lukt steeds niet. Zou het zo kunnen zijn dat een deel van ons, diep van binnen, gewoon niet wil veranderen? Zou dat het reptielenbrein zijn? 

 

 

In dit artikel gaan we het op een hele simplistische wijze hebben over hoe onze hersenen werken. Dit is super ingewikkelde materie en ik wil op geen enkele manier claimen dat ik een psycholoog ben of iets dat erop lijkt. Hersenfuncties zijn oneindig complex en in dit artikel wordt zoveel mogelijk gestreefd naar praktische handvaten om in de praktijk mee te werken.

 

 

Het mensenbrein is een ongelofelijk krachtig iets. Het zorgt er o.a. voor dat we ten opzichte van dieren buitengewoon intelligent zijn en bovenaan in de voedselketen staan. Deze intelligentie is echter op veel vlakken ook gevaarlijk.

 

 

Ons brein is globaal te onderscheiden in drie gedeeltes. Het mensenbrein (de neocortex of de hersenschors), het limbisch systeem (ook wel het zoogdierenbrein genoemd) en het reptielenbrein. Elk deel heeft op zijn beurt invloed op ons gedrag.

Bewust Bourgondisch (Onze Unieke voedingscursus)

Wil jij ook je ideale gewicht behalen en behouden zónder je Bourgondische levensstijl op te geven? Wij leren je in onze cursus álles over voeding zodat ook jij een Bewuste Bourgondiër kunt worden.

Profiteer van de Introductie-aanbieding

De Neocortex (Het menselijke brein / de hersenschors)

In de neocortex zit je vermogen om rationeel, nuchter en logisch na te denken. Hier maak je weloverwogen beslissingen. Het zorgt er ook voor dat we gebruik kunnen maken van taal, dat we kunnen leren en dat we ons bewust zijn van onze emoties en gedachten. Het geeft je het vermogen om problemen te analyseren en het zorgt er zelfs voor dat we op ieder moment van de dag kunnen beslissen wie we zijn en wie niet.

Het Limbisch Systeem (Het zoogdierenbrein)

Stel een doel voor je zelf en verdeel dit over korte termijn doelen. Dit werkt motiverend en zo kun je naar je grote hoofddoel werken. Als je dat doel hebt bereikt mag je je zelf lekker verwennen met bijvoorbeeld nieuwe (sport)kleding. Zo maak je het belang voor jezelf nog wat groter.

Het Reptielenbrein

In het reptielenbrein huist ons instinct. Met vooral reflexmatige (bijna automatische) patronen zonder enige vorm van herinnering. Het functioneert dan ook buiten je bewuste controle en veroorzaakt zo een groot gedeelte van ons (onbewuste) gedrag. Het laat je hart automatisch kloppen en regelt je ademhaling zonder dat je erbij na hoeft te denken. 

 

Het reageert instinctief in zaken zoals voortplanting en voeding. Het heeft eigenlijk maar één ultieme taak en dat is overleven. Ik omschrijf het reptielenbrein altijd graag als de automatische piloot. Die je beschermt tegen gevaar en oncomfortabele situaties, door altijd maar dezelfde veilige route te vliegen.

Gedrag

Onze drie breinen functioneren in samenspel, en veroorzaken uiteindelijk ál het menselijke gedrag dat we vertonen. Maar wat we doen wordt in grote lijnen bepaald door het gedeelte dat dominant is. Aangezien de neocortex (het mensenbrein) het grootste gedeelte van onze hersenen omvat, zou je denken dat dit gedeelte ook het meest actief is. Toch maak je de meeste beslissingen op basis van emoties (vanuit het limbisch brein) en je primitieve instincten (vanuit het reptielenbrein).

 

 

Je weet bijvoorbeeld prima dat alcohol drinken en snoepen niet goed zijn voor je gewicht, maar je doet het toch. De beloningshormonen (vanuit je limbisch brein) zoals o.a. dopamine zorgen ervoor dat je gevoel op dat moment wint van je rationele verstand.

 

Interne strijd

De interne strijd tussen de 3 delen van je brein verklaart dus ook waarom veranderen zo ontzettend moeilijk is. Eigenlijk zijn onze hersenen geprogrammeerd om je hetzelfde te houden. 

 

Iedereen heeft wel een bepaalde manier van leven ontwikkeld die past binnen zijn/haar comfortzone en zonder dat je het zelf door hebt blijft je gedrag terugschieten in deze automatische piloot (het reptielenbrein). Die altijd, dag in dag uit, probeert om van vandaag een kopie te maken van gisteren. Want dat voelt comfortabel en veilig.

 

Dus hoewel je rationeel gezien weet dat je kcal-inname bijhouden én krachttraining beter voor je zouden zijn, kiezen de onbewuste hersenprocessen er toch liever voor om op de bank te liggen met een zak chips. Want dat voelt comfortabel en veilig. 

 

Zodra je de automatische piloot uitschakelt en zelf de stuurknuppel in handen pakt om op een andere of nieuwe manier te gaan leven, zal je reptielenbrein (in combinatie met het limbisch systeem) er in eerste instantie alles aan doen om je nieuwe gedrag te verwerpen. Het reptielenbrein bestempeld het aan alle kanten als onveilig, zodat je uiteindelijk weer terugvalt in je oude gedragspatronen. Je limbisch systeem en je reptielenbrein kapen als het ware samen je neocortex en nemen de controle over.

Vernuftig

Het is bijna nooit bewust. Jou terugkrijgen in je oude patronen gebeurt op een hele vernuftige manier. Als je besluit te stoppen met roken zal het reptielenbrein niet tegen je zeggen dat je dit absoluut never nooit moet doen. Het zal eerder zeggen “goed dat je stopt met roken, maar je kunt beter wachten tot na de carnaval” of “je kunt ook gelegenheidsroker worden, dat is in ieder geval beter als fulltime roker”.

 

Tegen iemand die gewicht wil verliezen, zoals in het eerste voorbeeld, zal het zeggen “Super goed dat je 10kg af gaat vallen, maar deze verjaardag is belangrijk voor je. De schade haal je morgen maar in door extra weinig te eten”. Het is constant bezig met compromissen sluiten en het manipuleren van je gezonde verstand.

Outsmart je reptielenbrein

Gelukkig zijn wij mensen slim genoeg om ons bewust te worden van deze interne processen. Door bewust te zijn van het onderscheid tussen intern (gedachten) en extern (gedrag) ben je al een heel eind. Dit bewustzijn geeft je namelijk iets heel erg krachtigs, namelijk een keuze. 

 

Een keuze om je gedachten niet je gedrag te laten beïnvloeden. Neem harde besluiten en blijf dus bij de besluiten die je neemt. Laat je door die uiterst geraffineerde stem in je hoofd niet uit koers brengen. Ga niet met jezelf in discussie! Laat dat ding maar praten. Want die zit er toch, ongeacht wat je doet. Iedere keer als je nieuwe en andere dingen gaat doen.

Reprogrammeren

Is je reptielenbrein een vriend of een vijand? Je kunt namelijk het reptielenbrein ook voor je laten werken. Als je je nieuwe gedrag maar hard genoeg erdoorheen drukt zal het reptielenbrein uiteindelijk buigen. Zo heb ik al tientallen “Bourgondiërs” en “Geen sportschoolmensen” hun doen en denken zien transformeren. Tot op het punt dat de sportschoolhaters voor hun gevoel “moeten” gaan trainen en gezond “moeten” eten omdat ze daar een fijn gevoel van krijgen. Als je maar lang genoeg je brein voor de gek houdt en de resultaten zichtbaar worden, zal het reptielenbrein je uiteindelijk aan je haren naar de sportschool slepen.

Bij Rebody concentreren we ons al lang niet meer alleen op voeding en training. Maar we bouwen met onze cliënten aan een krachtig denken dat uiteindelijk een fundament vormt voor lange termijn succes. Zowel op het gebied van gezondheid, maar ook zakelijk en in je dagelijkse leven.

Check met een van de coaches wat wij voor jou kunnen betekenen. Plan vandaag nog een gratis & vrijblijvend adviesgesprek.  

 

Bekijk ook: 

Personal coaching van Rebody
Rebody leefstijlcoaching

Meer
artikelen